در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با توریسم درمانی در ایران صحبت کنیم. ابتدا قصد داریم تا شما را با معنای عبارت توریسم درمانی آشنا کنیم. این عبارت دارای معناهای متعدّدی می‌باشد. سازمان جهانی توریسم این عبارت را به این صورت معنی کرده است: استفاده از خدماتی که موجب بهبود و یا ارتقای سلامتی یک فرد می‌شوند (به عنوان مثال: استفاده از آب‌های معدنی یک کشور، آب و هوای یک کشور و یا خدمات پزشکی آن کشور). در صورتی که این خدمات در خارج از محلّ زندگی فرد در اختیار وی قرار بگیرند و یا این که بهره‌مند شدن از این خدمات بیش از ۲۴ ساعت به طول انجامد.
به عنوان مثال: توریسم درمانی که با عنوان توریسم سلامت نیز شناخته می‌شود، به معنای سفر کردن با هدف بهبود سلامتی و یا دریافت خدمات درمانی می‌باشد.
توریسم درمانی در ایران
مشوّق‌های مسافران برای سفر کردن به ایران به منظور اهداف درمانی بسیار بالا می‌باشند. بر اساس آمار منتشر شده، توریسم درمانی منجر به ۵۰۰ میلیون دلار درآمدزایی در کشور ایران شده است. با این حال، این آمار نشان دهنده‌ی افرادی می‌باشند که با اهداف درمانی به ایران سفر کرده‌اند و افرادی که برای اقداماتی همچون: جرّاحی‌های پلاستیک و یا سایر اقدامات درمانی به ایران سفر کرده‌اند در این آمار گنجانده نشده‌اند. همچنین، پزشکان و بیمارستان‌هایی در ایران وجود دارند که بیماران نیازمند به خدمات درمانی را بدون ثبت اطّلاعات مربوطه پذیرش می‌کنند. در کلّ، تمامی این داده‌ها نشان دهنده‌ی این مطلب هستند که سهم ایران از توریسم جهانی ۱ درصد می‌باشد.
مهمترین برتری توریسم درمانی در ایران نسبت به دیگر کشورها مربوط به ارزان بودن خدمات ارائه شده در این کشور نسبت به کشورهای دیگر، مخصوصاً کشورهای اروپایی و آمریکایی، می‌باشد. اگرچه کشور هند در حال حاضر رتبه‌ی اوّل توریسم درمانی در جهان را دارا می‌باشد، امّا چنانچه ایران به این عرصه وارد شود، به دلیل ارائه‌ی خدمات پزشکی تخصّصی و بهره بردن از تجهیزات و تأسیسات درمانی بهتر نسبت به کشور هند، توانایی جذب توریست‌های بیشتری را نسبت به کشور هند دارا می‌باشد.
چرا ایران مقصد درمانی خوبی است؟
ایران بهترین و پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های پزشکی را نسبت به همسایگان خود دارا می‌باشد و از دانش بالای پزشکی و تأسیسات و زیرساخت های مناسب در این زمینه بهره می‌برد. به همین دلیل است که در چند دهه‌ی اخیر ایران به یکی از مراکز مهمّ پزشکی تبدیل شده است. به همین دلایل، امروزه نام کشور ایران در کنار کشورهایی همچون آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی در زمینه‌ی پزشکی شنیده می‌شود.
شاخه‌ی پزشکی در ایران از یک شبکه‌ی گسترده از بیمارستان‌هایی با تجهیزات پزشکی مناسب تشکلیل شده است و به همین دلیل توانسته است تا طیف وسیعی از درمان‌های پزشکی جدید را به نیازمندان ارائه دهد.
توریسم درمانی در ایران و میزان ظرفیت‌های پزشکی این کشور
ایران ظرفیّت‌های مختلفی در زمینه‌های مختلف پزشکی را دارا می‌باشد که این ظرفیّت‌ها به منظور فراهم کردن خدمات پزشکی گوناگونی هستند. این امر به پیشرفت و گسترش توریسم درمانی در ایران کمک بزرگی می‌کند. بعضی از ظرفیّت‌های توریسم درمانی در ایران با پتانسیل‌های علمی و برخی دیگر از جنبه‌های توریسم ترکیب شده‌اند. این موارد عبارتند از:
- تیم درمانی متخصّص و بین المللی
- در دسترس بودن بیمارستان‌ها و کلینیک‌های مجهّز و پیشرفته‌ی درمانی در منطقه
- هزینه‌های خدمات درمانی مناسب نسبت به دیگر کشورها
- موفّقیّت قابل توجّه در زمینه‌های درمانی تخصّصی همچون: درمان ناباروری، جرّاحی‌های قلب، جرّاحی‌های پلاستیک، جرّاحی چشم و …
- موقعیّت جغرافیایی فوق العادّه و تغییرات آب و هوایی در قسمت‌های مختلف کشور
- وجود چشمه‌های آب جوش، آب‌های معدنی متعدّد و دریاچه‌های آب شیرین و آب شور در کشور ایران
- جذب توریست در زمینه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و زیارتی
- فرهنگ و اعتقادات غنی در زمینه‌ی مهمان نوازی
- دارا بودن دانش کافی در زمینه‌ی پزشکی سنّتی
توریسم درمانی در ایران چه خدمات پزشکی را به نیازمندان این خدمات ارائه می‌دهد؟
طیف گسترده‌ای از خدمات پزشکی بر اساس استانداردهای جهانی و جدیدترین دستاوردهای پزشکی در ایران به منظور تأمین اهداف توریسم درمانی وجود دارند. برخی از این خدمات عبارتند از:
- خدمات تشخیص بیماری
- خدمات معاینات دوره‌ای و چک‌آپ
- خدمات درمان سرپایی
- خدمات جرّاحی و بیمارستانی
- پیگیری میزان بهبود بیماران پس از اتمام دوره‌ی درمانی
- خدمات و سرویس‌های توانبخشی
- خدمات درمانی کمک کننده و جانبی (همچون گِل درمانی و آب درمانی)
خدمات توریسم درمانی در ایران در رابطه با درمان بیماری‌های قلبی
جامعه‌ی پزشکی ایران توانایی بالایی در درمان بیماری‌های قلبی را دارا می‌باشد. این درمان‌ها شامل مواردی همچون: عمل قلب باز، آنژیو پلاستی، تپش نا‌منظّم قلب، کندی ضربان قلب و آنژیوگرافی قلب می‌باشند.
جرّاحی‌های پلاستیک و زیبایی
ایران یکی از کشورهای صاحب نام در زمینه‌ی جرّاحی‌های پلاستیک و اعمال زیبایی می‌باشد. برخی از اعمال زیبایی انجام شده در ایران عبارتند از: جرّاحی بینی، جرّاحی زیبایی شکم، کاشت سینه، اعمال لیفتینگ صورت وکاشت مو.
درمان ناباروری
کشور ایران در زمینه‌ی درمان ناباروری ظرفیّت‌های بسیار بالایی دارد. برخی از این خدمات عبارتند از: IVF، ICSI و IVI.
چشم پزشکی
چشم پزشکی و درمان بیماری‌های چشم یکی از پیشرفته‌ترین و موفّق‌ترین قسمت‌های سیستم پزشکی ایران می‌باشد. مثال‌های برجسته در این زمینه عبارتند از: درمان آب مروارید، عمل لیزر چشم(لایزیک)، درمان آب سیاه چشم و درمان نقص‌های انکساری چشم.
خدمات ارتوپدی
پزشکان ایران ظرفیت بالایی را در زمینه‌ی درمان بیماری‌های اتوپدی را دارا می‌باشند. برخی از خدمات ارائه شده در زمینه‌ی ارتوپدی عبارتند از: درمان دررفتگی مفصل ران، درمان علائم در رفتگی مفصل زانو و درمان تورّم و کوفتگی مفاصل.
پیوند اعضا
پیوند اعضای قسمت‌های مختلف بدن بر اساس استانداردهای جهانی و با استفاده از تکنولوژی‌های مدرن در ایران انجام می‌گیرد. انجام این فرآیند نشان دهنده‌ی قدرت و دانش جامعه‌ی پزشکی ایران می‌باشد. مثال‌های بارز پیوند اعضای قسمت‌های مختلف بدن عبارتند از: پیوند کلیه، پیوند کبد، پیوند قرنیه و پیوند مغز استخوان.
درمان بیماری‌ها و نقص‌های شنوایی
ایران در زمینه‌ی درمان بیماری‌های شنوایی جزو کشورهای پیشرفته و پیش‌گام در این زمینه محسوب می‌شود. از جمله مهمترین این درمان‌ها می‌توان به مواردی همچون: درمان ناشنوایی، کاشت حلزون گوش، درمان‌های مرتبط با شنوایی سنجی و درمان اختلالات شنوایی اشاره کرد.
دیگر جرّاحی‌هایی که در ایران انجام می‌گیرد
ایران در زمینه‌ی درمان بسیاری از بیماری‌ها توانایی و ظرفیّت‌های بالایی را از خود نشان داده است. از جمله مهمترین درمان‌های ارائه شده در ایران می‌توان به مواردی همچون: درمان بیماری‌های عصبی، درمان بیماری‌های کلیوی و مجاری ادراری، ارائه‌ی خدمات دیالیز، درمان بیماری‌های پوستی، درمان بیماری‌های التهابی و رماتیسم، درمان بیماری‌های هورمونی، درمان بیماری‌های متابولیسمی و درمان بیماری‌های عصبی و روانی اشاره کرد.
خدمات پارا کلینیکی
خدمات پاراکلینیکی در ایران از استانداردهای خوبی پیروی می‌کنند. از جمله مهمترین این خدمات می‌توان به مواردی همچون: تست‌های آزمایشگاهی، سونوگرافی، رادیولوژی، ماموگرافی، اکو کاردیوگرافی (عکس برداری از قلب)، الکتروکاردیوگرافی(نوار قلب)، آنژیو گرافی، الکترو آنسفالوگرافی، آندوسکوپی، برونکوسکوپی، کلونوسکوپی، اسکن MRI، CT اسکن، شنوایی سنجی، فیزیوتراپی و پزشکی هسته‌ای اشاره کرد.
جاذبه‌های گردشگری پزشکی کشور ایران
آب درمانی
آب درمانی یکی از مهمترین جاذبه‌های توریسم درمانی کشور ایران محسوب می‌شود. این مسئله یک فاکتور مهم در توریسم درمانی محسوب می‌گردد. بر اساس آمار، بیش از ۴۵ میلیون نفر از آب درمانی در چرخه‌ی درمان خود استفاده می‌کنند. ایران با دارا بودن بیش از ۱۰۰ چشمه‌ی آب معدنی یکی از مهمترین و جذّاب‌ترین مقاصد برای آب درمانی در منطقه محسوب می‌شود. آب درمانی برای درمان بیماری‌های پوستی، درد مفاصل، درد اعصاب سیاتیک، قوی کردن عضلات، گرم کردن بدن و افزایش میزان رطوبت و آب بدن استفاده می‌شود.
گِل درمانی
گِل درمانی در توریسم درمانی نقش و جایگاه ویژه‌ای دارد. ایران با دارا بودن زیرساخت‌های مناسبی همچون سواحل دریاچه‌ی ارومیّه و یا دامنه‌های کوه تفتان آماده‌ی تبدیل شدن به یکی از مقاصد توریسم درمانی در این زمینه می‌باشد.
گل و لای دریاچه‌ی ارومیّه موادّ معدنی فراوانی همچون: کلر، سولفات، سولفور، ید، آهن و و موادّ معدنی طبیعی را دارا می‌باشد. گل و لای این دریاچه جزو بهترین گل و لای ها برای این هدف می‌باشد و به همین دلیل است که این دریاچه می‌تواند به یکی از مقاصد خوب برای گل‌درمانی تبدیل شود.
نمک درمانی و غار درمانی
غار درمانی و نمک درمانی یکی از جاذبه‌هایی است که توانسته است تا در سال‌های اخیر توریست‌های زیادی را به خود جذب کند. اهداف و ویژگیهای نمک درمانی به شرح زیر می‌باشد:
درمان بیماری‌های تنفّسی، آسم، برونشیت، سینوزیت و سرماخوردگی. ایران با دارا بودن تعداد زیادی غار و گنبد نمکی می‌تواند به یکی از مراکز مهم در این زمینه‌تبدیل شود.
طبّ سنّتی
پزشکی ایرانی قدمتی در حدود ۳۰۰۰ سال دارد. در پزشکی سنّتی تمامی عناصر طبیعی همچون: گیاهان، موادّ معدنی و حیوانات برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شوند. همچنین، گیاه درمانی یکی دیگر از شاخه‌های پزشکی سنّتی محسوب می‌شود. کشور ایران از بیش از ۸۰۰۰ گونه‌ی گیاهی مختلف بهره می‌برد که در حدود ۱۸۰۰ تا ۲۳۰۰ گونه از این گیاهان دارای کاربردهای درمانی می‌باشند و به همین دلیل است که ایران می‌تواند به یکی از مراکز مهم پزشکی سنّتی در منطقه و یا حتّی جهان تبدیل شود.
جاذبه‌های طبیعی ایران در زمینه‌ی توریسم درمانی
کشور ایران اقدامات مفیدی در زمینه‌ی جذب توریست‌های پزشکی را در سال‌های اخیر انجام داده است و این اقدامات به دلیل دارا بودن کشور ایران از منابع طبیعی مناسب، پزشکانی متخصّص و خدمات پزشکی پیشرفته به نتیجه رسیده است. ظرفیّت‌های توریسم درمانی در ایران عبارتند از:
چشمه‌های آب معدنی و آب گرم
کشور ایران از ۴۰ منطقه‌ی جغرافیایی مختلف و ۳۵۰ چشمه‌ی آب معدنی در این زمینه بهره می‌برد. این مناطق بیشتر در نزدیگی کوه‌های البرز و زاگرس واقع شده‌ند. بیشتر چشمه‌های آب معدنی ایران در ۴ منطقه از این کشور واقع شده‌اند. این مناطق عبارتند از: اردبیل، لاریجان، هرمزگان و رامسر.
اردبیل مهمترین منطقه از نظر چشمه‌های آب گرم و آب معدنی محسوب می‌شود. در استان اردبیل بیش از ۱۰۰ چشمه‌ی آب گرم وجود دارند که تاکنون ۲۲ مورد از آن‌ها مورد بهره برداری قرار گرفته‌اند. تنها در شهر سرعین ۱۱ چشمه‌ی آب گرم و آب معدنی در کنار یکدیگر قرار دارند. در این منطقه خدمات و پشتیبانی‌های بسیاری به مردم جهت استفاده از این چشمه‌های آب گرم ارائه می‌شود. چشمه‌های آب گرم یکی از مهمترین جاذبه‌های توریسم درمانی در ایران محسوب می‌شوند.
گنبد‌ها و غارهای نمکی
همانگونه که قبلاً به آن اشاره شد، غار درمانی و نمک درمانی یکی از جاذبه‌هایی می‌باشند که به تازگی توانسته‌اند تا توریست‌های زیادی را به خود جلب کنند. تنفّس کردن از هوای این گنبدهای نمکی در درمان بیماری‌هایی همچون: برونشیت، بیماری‌های قلبی، کم کاری تیروئید و بسیاری از بیماری‌ها موثّر است.
تعدادی از جاذبه‌های نمکی کشور ایران عبارتند از:
- کوه نمکی جاشک (دشتی) که به عروس کو‌های جهان معروف است و یکی از بزرگ‌ترین، فعّال‌ترین و زیبا‌ترین گنبدهای نمکی در خاور میانه می‌باشد.
- گنبد نمکی کُنار سیاه در جنوب شیراز.
- گنبد نمکی مادر در هرمزگان.
دریاچه‌ی ارومیّه
کلر موجود در آب دریاچه‌ی ارومیّه در درمان بسیاری از بیماری‌ها نقش دارد. مهمترین مثال‌های این بیماری‌ها عبارتند از: تأخیر در بهبود شکستگی استخوان، بیماری‌های روماتیسمی، بیماری‌های عصبی و بیماری‌های مختلف زنان. همچنین، گل و لای دریاچه‌ی ارومیّه ویژگیهای درمانی و شفا بخش بسیاری دارد.
توریسم درمانی در ایران به همراه جاذبه‌های غیر طبیعی این کشور
همانگونه که قبلاً به آن اشاره کردیم، کشور ایران پتانسیل بالایی در زمینه‌های: درمان ناباروری، سلول‌های بنیادی، دیالیز، جرّاحی‌های قلب، جرّاحی‌های زیبایی و چشم پزشکی دارد.
- شهر تهران به دلیل قرار گرفتن در قلب ایران و بهره بردن از پزشکان متخصّص و بین المللی و بیمارستان‌های مجهّز، مقصد اصلی توریست‌های پزشکی محسوب می‌شود. توریست‌های پزشکی با اهدافی همچون: درمان ناباروری، دندانپزشکی، درمان بیماری‌های چشم، سلول درمانی و درمان بیماری‌های پوستی به این شهر سفر می‌کنند.
- شهر مشهد یکی از بزرگ‌ترین مقاصد توریسم درمانی در غرب آسیا و خاور میانه محسوب می‌شود زیرا که بیمارستان‌های این شهر در بین بهترین بیمارستان‌های منطقه قرار دارند.
- جزیره‌ی کیش یکی از مطلوب‌ترین مقاصد برای توریست‌ها محسوب می‌شود. این شهر از نظر امکانات زندگی و رفاهی در درجه‌ی مطلوبی قرار دارد و در ۹ ماه از سال از یک آب و هوای مشخّصی بهره می‌برد. جزیره‌ی کیش به دلیل وجود بیمارستان‌ها و سایت‌های توریسم درمانی ویژه به یکی از مراکز توریسم درمانی کشور تبدیل شده است.
- شهر یزد یکی از مراکز مهم درمان ناباروری در سطح خاور میانه و یا حتّی در سطح جهان محسوب می‌شود.
نظر (۰)