شهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران و الگویی از معماری ایرانی اسلامی همواره در تمام ایام سال مملو از جمعیت مسافران زائر و توریستی است که با قصد زیارت و یا بازدید از جاذبه های مشهد به این شهر سفر میکنند ، که در ایام عزاداری و اعیاد جشن های مذهبی به دلیل شلوغی هتل های مشهد ظرفیت خالی ندارند لذا بهتر است پیش از سفر از طریق آژانس های مسافرتی تور مشهد خودتان را با توجه به قیمت تور مشهد و بودجه ی برنامه ریزی شده برای سفرتان را به صورت حضوری و یا آنلاین رزرو کنید تا در زمان سفر به مشکلی بر نخورید و مهیای سفری دلچسب به همراه همسفرانتان باشید؛همچنین شما با مراجعه به سایت ما از جاهای دیدنی مشهد اطلاعات کافی کسب مینمایید تا در صورت تمایل در زمان سفر از آنها بازدید کنید که از جمله این آثار تاریخی دیدنی ،خانه های تاریخی مشهد است و شما با دیدن آنها سیری در تاریخ گذشتگان ایران زمین میکنید، که در زیر به معرفی تعدادی از آنها میپردازیم :
خانه های تاریخی به عنوان نمادی از هویت گذشته فرهنگ و هنر یک ملت را به نمایش میگذارد که به عنوان اثری ارزشمند باید در حفظ و حراست آن کوشید چرا که خانه ها بیشتر از هر اثر تاریخی پیوند دهنده انسان با گذشتگان است و با وجود اشتراکات زیاد آنها با زندگی امروزه ما درک گرما و صمیمت در آنها قابل لمس خواهد بود که خانه توکلی یکی از آن خانه های به یادگار مانده از گذشتگان است که در نزدیکی حرم امام رضا (ع) در خیابان نوای صفوی ۷ قرار دارد ، این بنا در دو قرن پیش در دوره قاجار توسط یکی از بازرگانان معروف زمان به نام کشمشیان با کاشی کاری های خاص و چشم نوازی ساخته شد و پس از فوت او شخصی با نام توکلی در چهل سال پیش آن را خریداری نمود که این اثر با همین نام اکنون جزء آثار باستانی معروفی است و نام آن در فهرست آثار باستانی نیز به ثبت ملی رسیده است . این خانه دارای مشخصات معماری است که در دورهقاجار ابداع شده بود که از آنها میتوان کاربرد پله به عنوان المانی نمایان در معماری خانه به تقلید از معماری اروپاییان ، ایوان ستوندار و ایجاد نمایی جدید در ساختار خانه که این ساختمان در دو طبقه با ۵ ستون ساخته شد و از دیگر ویژگی‌های خاص این بنا میتوان به کاشی کاریو آجرکاری های زیبای آن نام برد که از علاو بر داخل ساختمان بلکه حتی در نمای آن و درب ورودی نیز استفاده شده که با وجود ستونهای آجری و دو کتیبه منقوش کاشی کاری در ورودی بنا که روی آن آیه «انا فتحنا لک فتحا مبینا» و آیه «و ان یکاد» به صورت کاشی‌کاری حکاکی شده جلوه خاصی به این بنا داده است . در این ساختمان جهت جداسازی فضاسازی ها از ارسی که نوعی پنجره چوبی و مشبک کشویی که با بالا و پایین رفتن، باز و بسته میشود استفاده شده است.
این خانه تاریخی در سالهای اخیر به عنوان پایگاه میراث فرهنگی تبدیل شده که حدودا تا حرم مطهر امام رضا (ع) ۵۵۰ متر فاصله دارد و به راحتی میتوانید از آن دیدن کنید .
این خانه ی تاریخی علی رقم عدم پیشرفت در دوران قاجار و آشفتگی‌های موجود جزء یکی از افتخارات معماری آن زمان به حساب می آید که در ضلع ضلع شرقی خیابان امام خمینی(ارگ سابق)، مقابل اداره ی دارائی واقع شده است و محل سکونت حاج حسین ملک بزرگترین واقف ایران است که بنای خانه اش با داشتن معماری خاص و زیبایی که دارد برای هر توریست و گردشگری جالب توجه است البته این بنا در قدیم بسیار بزرگ بود اما امروزه تنها بخش بخش بیرونی آن باقی مانده است.بخش درونی آن اندرونی شخصی و محل زندگی حاج حسین ملک بوده است که قبل از سال ۱۳۷۰ تخریب شده است
از مشخصات معماری و ساختاری آن میتوان به ذکر این نکات پرداخت که این بنای دو طبقه در طبقه دوم دارای سقفی مشبک و منبت کاری شده چوبی با گچبری زیبا بر روی شومینه است ، نکته مهم دیگر در مورد این ساختمان وجود تنها حمام تاریخی خصوصی در تاریخ مشهد است که در طی تحقیقات باستان شناسی در این خانه با حفر گمانه ای در محوطه حیاط و باغ خانه در زیر خاک کشف شد که با معماری زیبای ایرانس اسلامی دارای ۱۲۷ متر زیربنا بوده و شامل قسمتهایی همچون میان در ، گرمخانه ، سرویس بهداشتی ، نمازخانه ، آتشدان ، محل انبار چوب و مواد سوختنی بوده است و البته در مورد معماری خاص این بنا میتوان گفت که شامل تلفیق خاصی از معماری سنتی و اروپایی است که در۱۸ شهریور سال ۱۳۷۷ به شماره ثبت ۲۱۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. همچنین این بنا در سال ۱۳۸۵ به‌عنوان خانه توریستها و گردشگران برگزیده شد و در حال حاضر به صورت یک مرکز اداری، فرهنگی و هنری با حضور هنرمندان توانمند به صورت کارگاه‌های زنده هنری فعالیت می‌کندو دارای ۱۰ کارگاه فعال در این زمینه می‌باشد.
بر طبق اطلاعات گذشته ساخت این ساختمان متعلق به سال ۱۳۳۰هجری قمری نسبت داده شده است اما شواهد معماری قدمت این خانه را مربوط به اوایل دوره قاجارنشان میدهد؛ این خانه که در خیابان نواب صفوی ۹ پلاک ۳۵۱ واقع شده ، در آن زمان جزء بهترین ها محسوب میشد که به دلیل کاشی کاری و آجرکاری های زیبایش شهره بوده و در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۱۳۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است اما اکنون در بسیاری از بخش های خانه خرابی های زیادی قابل رؤیت است
ازمهم‌ترین مشخصات این ساختمان تاریخی متمایز بودن توده‌های دو طرف حیاط در ضلع شرقی و غربی از لحاظ ساختار فیزیکی، نوع و میزان تزئینات، نورگیری و ابعاد فضایی است. اولین نکته‌ای که در ابتدای ورود به خانه امیری ذهن را معطوف خود میکند اختلاف سطح زیاد داخل با خارج بناست؛ موضوعی که اگر فشار سطح خارجی را کنترل کند و باعث رفع خرابی‌های ایجاد شده در دیوارهای ضلع غربی و شرقی شود، می‌تواند نقطه عطفی در ویژگی‌های این خانه تاریخ باشد. البته فشار بیش از حدی که سطوح خارجی به دیوارهای بنا وارد کرده است موجب ایجاد قوس ناهمگونی در ساختار دیوارها شده که هم چهره زشتی به بنا داده است و هم هر لحظه احتمال خراب شدن دیوارها را چند برابر میکند.
این بنای تاریخی که دو طرفه است دارای یک حیاط مرکزی با ۲ ساختمان است که این سبکک ویژه در طراحی ساختمان تفاوت در شیوه زندگی افراد ساکن این خانه را نشان میدهد
البته بر طبق آنجه در بالا به آن اشاره شد شواهد حاصل از کاوش ها نشانگر تعلق این خان به اوایل دوره قاجار است که کف محوطه را در یک دوره پوشانده و بالا آورده اند و با برداشتن کف حیاط شواهدی هم چون تفاوت ابعاد و شکل آجرها، نوع ملات و… به دست آورده شده که براین فرضیه مهر تایید می زند.
با توجه به موقعیت منطقه و پروژه های بزرگ اطراف آن این خانه نیز برای کارایی تجاری تغییر میکند و به مانند خانه های دیگر مشهد تغییر کاربری داده میشود و احتمالا مانند خانه داوودی به سفره خانه سنتی تبدیل میشود .
دیدگاهتان را بنویسید