در نزدیکیساختمانهای بندرگاه بقایایی از یک شهر دیده می شود که آن شهر باستانی حریره نام دارد . سازمان میراث فرهنگی،قدمت شهر حریره را هشتصد سال اعلام کرده است. شهر باستانی حریره حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد و در گذشته شهری بزرگ و آباد در منطقه بوده است. دوران طلایی شهر حریره کیش از سال ۳۶۷ تا ۹۱۲ هجری قمری بوده است. آن چه امروز از این شهر بر جای مانده هنر معماری آن شهر می باشد. اما کمتر و به ندرتا تاقها و پوششها و سقفهای سالمی بر جای مانده است جز در پاره ای موارد که پوششهای تاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان ماند ه اند.
یکی از بهترین جاذبه‌های در جزیره کیش، شهر باستانی حریره است که خیلی از گردشگران برای دیدن این جاذبه فوق‌العاده دیدنی، برنامه‌ریزی در سفر خود دارند. برای دیدن این شهر، باید به شمال جزیره کیش بروید و از کنار مجموعه ورزشی المپیک عبور کنید تا به پشته‌های بزرگی از بناهای سنگی از ملاط ساروج برسید.
ویرانه‌های سنگی به جا مانده همین شهر توریستی باستانی است که می‌خواهیم در مورد آن صحبت کنیم. حریره نام ملکه این شهر بوده که روی آن گذاشته شده است. اوج رونق شهر بین قرن چهارم تا دهم هجری قمری ثبت شده که همزمان با رونق تجاری و اقتصادی جزیره کیش بوده است. قدمت شهر باستانی حریره بسیار زیاد و مربوط به دوره ساسانی و اوایل اسلام است.
شکل گیری حریره با ویرانی بندر سیراف آغاز شد و بدین صورت که سیراف بندری تجاری و اقتصادی بود که با از نابود شدنش، بازرگانان و تجار به دنبال مکانی امن با موقعیت مناسب جهت تجارت خود می‌گشتند. سرانجام با ورود این گروه به جزیره کیش و انتخاب این محل شهر حریره به وسعت ۱۲۰ هکتار بنیان نهاده شد.
حریره در شمال جزیره و در کنار آب‌های آرام خلیج فارس واقع شده است و به دلیل داشتن دیواره‌های صخره‌ای با ارتفاع تقریبا ده متر و سه خلیج و دماغه که بندرگاهی طبیعی را شکل داده‌اند، محلی بسیار عالی برای پایه‌گذاری شهری ساحلی و تجاری شناخته می‌شده است. در زمان اکتشافات از این منطقه، اشیای گران‌قیمت و عتیقه‌ای پیدا شد که نشان از اهمیت و قدمت این شهر باستانی دارد.
شهر باستانی حریره، شهری بندری، یکپارچه و متمرکز است که به صورت برون‌گرا ساخته شده و بر خلاف دیگر نقاط در کشورمان که معماری درون‌گرا دارند، می‌باشد. اگر در میان سازه‌های آن قدم بزنید، به ندرت می‌توانید سقف و تاق سالمی پیدا کنید و می‌توان مشاهده کرد تنها قسمت‌های سنگی این بنا تا حدی پایدار باقی مانده است.
جزو نقاط معروف این منطقه، مجموعه ساحلی، عمارت اعیانی، حمام، مسجد تاریخی، کارگاه شیشه گری، قنات، چاه‌ها و دالان‌های عجیب هستند که هر کدام برای خود به تنهایی جاذبه‌ای زیبا خواهند بود. خانه اعیانی در شهر باستانی حریره، شباهت فراوانی با خانه‌های بزرگ و چند خانوار سنتی در فلات ایران دارد که نمونه‌های آن در شهرهای یزد، اصفهان و کاشان دیده می‌شود.
در این خانه اعیانی از کاشی‌های ستاره‌ای شکل استفاده شده که به کاشی‌های تزیینی در بناهای مهم دوره ایلخانی شباهت دارد و نمونه‌هایی از این کاشی‌کاری در مجموعه تخت سلیمان و گنبد سلطانیه مشاهده شده است. در کنار این خانه زیبا حمامی با صحن‌های متعدد قرار گرفته که به اعتقاد باستان‌شناسان شاید قدیمی‌ترین حمام ایران باشد که تاکنون کشف شده است.
در این حمام آثار دو دوره متفاوت ایلخانی و تیموری از جمله قطعات سفالی ساده متعلق به ظروف استفاده شده و بقایایی از خزینه‌های قدیمی و متاخرتر به جشم می‌خورند و دارای قسمت‌های گوناگونی مانند سربینه، گرمخانه، تون، راهروی سرپوشیده و دو خزینه کوچک و بزرگ است. مساحت حصار این حمام تقریبا ۵۰۰ مترمربع است و به زیبایی هر چه بیشتر این منطقه اضافه کرده است.
بندر شهر تاریخی حریره، کیش یک شهر یک پارچه و متمرکز با معماری برو نگرا بوده و از معماری دفاعی و درو نگرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن نشانی نیست. تا کنون عملیات اکتشافی باستانشناسی بقایای شهر تاریخی حریره در سه مجموعه مجزا انجام شده است:
خانه اعیانی: خانه اعیانی یادآور خانه های چندخانوار قدیمی در داخل فات ایران و در شهرهایی چون یزد، اصفهان و کاشان است و یکی از نمون ههای قدیمی مسکن جمعی در حاشیه خلیج فارس محسوب می‌شود. علاوه بر وسعت خانه و همچنین فضاهای مختلف و متنوع آن، کاشی های ستاره ای شکلی که در این خانهاکتشاف شده همانند کاشیهایی است که زینت بخش بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه است. پیدایی این مقدار کاشی که یقیناً عنصر وارداتی به جزیره است نشان میدهد که این عمارت مطعلق به یکی از ثروتمندان کیش بوده است.
بخش کارگاهی و صنعتی: این مجموعه درست در کنار خلیج ساخته شده و دارای معماری و فضاهای ناشناختهای است. مجموعه کانالهای افقی و زیرزمینی و چا ه های متعدد در گوشه و کنار، مجموعه ی بسیار جالب و نادری را شکل میدهد که هنوز عملکرد آنها روشن نیست، اما به نظر میرسد که ارتباط مستقیم، با فعالیتهای صیادی (صید ماهی، مروارید و مرجان) داشته و برای دسترسی آسا نتر به دریا احداث شده است. شاید هم بتوان فرض کرد که این راهروها و کانالها راههای مخفی بوده است که در مواقع هجوم و حمله اهالی شهری میتوانسته اند به طور اضطراری از آنها استفاده کنند.
مجموعه حمام: این مجموعه شامل حمامی است با صحن‌های متعدد و حصار آن به مساحت تقریبی ۵۰۰ مترمربع. سربینه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذکر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشیدهای از آن جدا شده است. دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل داده اند.
دیدگاهتان را بنویسید