کاریز جزیره کیش یا کهریز در فارسی به معنای چاه یا قنات است. که قدمت این تمدن مربوط به کشور ایران است. با این که این تمدن بسیار قدیمی می‌باشد ولی هنوز از هم در مناطقی که گرما در آنجا زیاد است استفاده می‌گردد. حفر کاریز در جزیرهٔ کیش که اختلاف ارتفاع چندانی ندارد و جمع آوری آب‌های سطح الارضی و هدایت آن نشان از خلاقیت ایرانیان در قدیم الایام داشته است.
کاریز کیش با سابقه‌ای ۲۰۰۰ ساله یکی از قدیمی‌ترین جاذبه‌های کیش است و کسانی که از تور کیش استفاده می‌کنند می‌توانند به این مکانی دیدنی هم سر بزنند. این قنات از مهم‌ترین منابع آب آشامیدنی جزیره کیش به حساب می‌آید.
آب قنات کاملاً زلال و شفاف و شیرین است. علت زلال بودن آب، عبور آن از لایه‌های مختلف رسوبی و مرجان‌های تصفیه کننده در آب است و علت شیرین بودن آن هم این است که منبع اصلی آن آب باران است.
مردم جزیره از این آب برای آشامیدن و آبیاری مزارع استفاده می‌کردند و بخشی از آن را هم به کشتی‌های مردم سواحل دیگر خلیج فارس مثل: دبی و عمان و شارجه می فروخته‌اند. این کاریز دارای ۲۷۴ حلقه چاه بوده است که هم اکنون از ۷۴ چاه آن در مجموعهٔ شهر زیرزمینی کاریز استفاده می‌شود. بعضی از این چاه‌ها به طور کاملاً دست نخورده باقی مانده و بعضی از آنها را جهت تهویهٔ بهتر هوا و نوردهی بیشتر به صورت مخروطی درآورده‌اند.
عمق متوسطکاریز جزیره کیش ۱۲ متر است و در برخی نقاط تا ۱۶ متر هم می‌رسد. این کاریز به طور متوسط ۸ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. مردم منطقه می‌توانستند از هر چاه با استفاده از دلو (dalv) و طناب آب برداشت کنند هرچند بهترین روش برای برداشت آب رفت و آمد از طریق پایاب بوده است.
در کنار ورودی موزه، یکی از پایاب‌های کهن کیش با قدمتی حدود ۸۰۰ سال قرار دارد. پایاب شکلی شبیه پله‌های آب انبار دارد که از سطح زمین با پله به پایین می‌آمدند و با کوزه آب مورد نیاز خود را از کاریز برداشت می‌کردند. اثر فسیل‌های آب زیان دریایی با قدمتی حداکثر حدود ۵۷۰ میلیون سال در این کاریز مشاهده می‌شود که مربوط به زمانی می‌شده که این قسمت به عنوان بخشی از بستر دریا بوده است.
عملیات شهر زیرزمینی کاریز جزیره کیش از شهریور ماه ۱۳۷۸ به همت آقایان حاجی حسینی و روستایی در محل اتصال سه رشتهٔ کاریز آغاز گردید. کانال‌های موجود که فقط مسیر عبور آب بود، به وسیله نیروی انسانی و با دست و کلنگ و تیشه تعریض و خاک برداری شد و مساحت فعلی این شهر زیرزمینی در حال حاضر حدود ۱۵ هزار متر مربع است که بر روی قنات قدیمی احداث شده است.
شهر زیرزمینی کاریز دارای سه فاز است. فاز یک مجموعه رستوران سنتی است. فاز شمارهٔ دو که در حال احداث است مجموعه‌ای به طول تقریبی ۷۰۰ متر خواهد بود که برای قایقرانی مشابه غار علیصدر همدان طراحی و ساخته خواهد شد. پیش بینی می‌شود که این فاز در سال ۱۳۹۰ به بهره برداری برسد. فاز شمارهٔ سه مجموعهٔ موزهٔ کاریز است.
در بخش سرسرا با استفاده از سنگ‌های مرجانی نمای دماغهٔ کشتی ساخته شده است که بازتاب آن در آب هم دیده می‌شود. در سرسرا درخت‌هایی با نام محلی گارون زنگی وجود دارد که میوه‌ای مشابه درخت گردو یا انبه کوچک با هسته‌های فراوان دارد که میوهٔ آن قابل خوردن است. درخت اکالیپتوس نیز در این محوطه وجود دارد.
در یکی از راهروها اثر فسیلی یک لاک پشت با قدمت حدود ۵۷۰ میلیون سال در سقف مشاهده می‌شود. جریان آب در این کاریز بسیار کم است که احساس می‌کنید آب ساکن است ولی جریان بسیار آرام این آب باعث این حس می‌شود. درجه حرارت داخل تونل‌های کاریز بین ۲۲ تا ۲۵ درجهٔ سانتی گراد است و رطوبت آن در تابستان‌ها و فصول شرجی سال بیشتر می‌شود.
امکانات رفاهی:
* فضای مناسب برای پارک اتومبیل موجود است. در هوای گرم کمی درز شیشهٔ اتومبیل خود را باز بگذارید.
* جهت ورود، لازم است بلیط تهیه کنید.
* معمولاً بروشور موجود نیست.
* راهنما شما رابه بخش‌های مختلف کاریز هدایت می‌کند و اطلاعات لازم را در اختیار می‌گذارد.
* آب آشامیدنی در رستوران موجود است.
* فروشگاه صنایع دستی و چایخانه در سایت وجود دارد.
* رستوران سنتی ظهرها از ساعت ۱۲ تا سه بعداز ظهر و شب‌ها از ساعت ۹ تا یک بامداد معمولاً همراه با موزیک زنده قابل استفاده است.
* کیفیت سرویس بهداشتی نسبتاً قابل قبول است.
* تلفن همراه در داخل کاریز آنتن نمی‌دهد.
* در کاریز نور کافی برای بازدید وجود دارد. ممنوعیتی برای فیلمبرداری و عکسبرداری وجود ندارد.
* فن‌های پرتابل متعددی در داخل راهروها وجود دارد تا در هنگام شلوغی یا گرمای بیش از حد به تهویهٔ هوا کمک کند.
دیدگاهتان را بنویسید