قالی مشهد
کشور ما ایران غنی‌ترین کشور در صنعت قالی بافی میباشد. قالی‌های شهرهای مختلف ایران شهره عام و خاص هستند. اما در این میان قالی مشهد هم طرفداران زیادی دارد. مسافران تور مشهد به طور قطع مدتی از زمان تور خود را به بازار و خرید اختصاص میدهند و در این میان عده‌ی زیادی هستند که به قالی باقی علاقمندند. مسافران تور ارزان مشهد از ما درخواست کردند تا توضیحاتی چند درباه قالی این شهر بنویسیم. در ادامه نظر شما طرفداران گرامی تور هوایی مشهد را به مطالعه این مطلب جلب میکنیم.
صنعت قالی دارای سابقه‌ای بیش از ۵۰۰ ساله در شهر مشهد میباشد. کلکسیونرها و کارشناسان میراث فرهنگی با تحقیق و تفحص دریافتند که قدیمی‌ترین فرش بافته شده در مشهد یک سجاده است. اسنادی موجود است که تایید میکند این فرش توسط شاه طهماسب صفوی به سلیمان باشکوه اهدا شده است. در زمان‌های گذشته هم مانند الان جنس‌ها از نظر کیفیت در درجات مختلف قرار داشتند.
در زمان شاه طهماسب هم سه درجه از قالی مشهد در کارگاه قالی بافی سلطان ابراهیم میرزا که با شاه طهماسب هم نسبت فامیلی داشته است است تولید میگشته؛ سراسر دنیا را بگردید و به موزه‌ها و کلکسیون‌های مختلف که سر بزنید میتوانید این پاره‌های مشهد را پیدا کنید. مثلا دو سال پیش گزارش شد که یکی از بهترین انواع درجه یک این قالی در یکی از موزه‌های کشور انگلیس و شهر لندن قرار دارد که بعد از مدتی توسط شیخ آل ثانی قطری خریداری شد و به کلکسیون غنی اون منتقل شد.
تا کمتر از ۴ دهه گذشته صادرات قالی مشهد به کشورهای خارجی و علی‌الخصوص به آلمان دارای رونقی فراوان بود و طرفداران زیادی در این سو و آن سوی دنیا داشت اما بعدها که از موردی پرده برداشته شد که هم حسن بود و هم عیب این صادارات دچار کاهش شدیدی شد و متاسفانه این کاهش تا به امروز هم ادامه دارد. اما این مورد که به صورت مبهم از آن یاد کردیم مربوط میشود به مرحله تولید فرش و از این قرار بود که برای این که رنگ به بهترین شکل به الیاف پشمی فرش‌ها جذب شود، این الیاف را به شدیدترین صورت ممکن سیقل میدادند و همین امر در کنار اینکه موجب میشد فرش‌ها خیلی عالی رنگ بگیرند موجب این میشد که عمر آن‌ها کاهش پیدا کند و زود تر از موعد دچار فرسایش شوند. حتی قالی‌هایی که کمی سن و سال دارند و با همین روش تولید شده‌اند نیز در حال حاضر با مشکل فرسایش رو به رو هستند.
اما در صورتی که یک محقق بخواهد پا را فراتر بگذارد و در پی یافتن پاسخ این سوال باشد که اولین قالی مشهدی ساخته شده برای چه دورانی میباشد، کمی دچار سختی و مشکل میشود زیرا تاریخ دقیقی از این مهم در جایی نیامده است و فقط بنا بر شواهد و اسناد به جا مانده اولین قالی در زمان شاه عباس صفوی و به دستور این شاه برای هدیه به حرم علی ابن موسی الرضا بافته شده است. جهانگردان و مورخان زیادی از آلمان، فرانسه، ایتالیا و… در مورد قالی ایرانی و تاریخ آن قلم زده‌اند که همگی متفق القول، گفته‌ی ما را تایید میکنند.
برخی از مورخین آورده‌اند که جنگ‌های کوچک و درگیری‌های پراکنده‌ای با محوریت قالی مشهد در گذشته وجود داشته است. در اواخر دوره صفویه که بدبختی و زوال دامان تمام قسمت‌های جامعه را گرفته بود و کشور رو به نابودی بود، به طور قطع اقتصاد هم اوضاع اسفناکی داشته است و به همین علت بسیاری از مردم و قالی بافان قالی را در برابر غذا با بلاد و ولایات دیگر مبادله میکردند که این واقعیت تلخ هم از ارزش و اهمیت قالی مشهد پرده برمیدارد.
در آینده بیشتر در مورد قالی مشهد خواهیم نوشت.
نظر (۰)